Gajowiec żółty (Galeobdolon luteum).

Gajowiec żółty należy do rodziny jasnowatych, dlatego czasami występuje pod nazwą „jasnota żółta” lub „jasnota gajowiec”. Na czworokanciastych łodygach pojawiają się delikatne liście. Są sercowate w kształcie i ozdobione ząbkami. Podstawowy gatunek ma liście ciemnozielone, jednakże niektóre odmiany są bardziej barwne. Jasnota żółta kwitnie od maja do lipca. Składają się z 6-10 sztuk w nibyokółkach. Kielich składa się z lancetowatych ząbków, a koronę stanowi wyłącznie prosta, dwuwargowa rurka. Kwiaty gajowca są żółte, chociaż dolna warga korony może mieć ciekawą, brązową plamkę. W Polsce to roślina pospolita, spotykana najczęściej w lasach i zaroślach. Bylina osiąga zwykle ok. 30cm wysokości (w dobrym warunkach dorasta nawet do 60cm).

Ze względu na specyficzny kształt kwiaty są zapylane głównie przez trzmiele-duże gatunki (mają dłuższy aparat gębowy od innych zapylaczy). Zdarza się jednak, że pszczoły wygryzają otwory w płatkach, aby dostać się do nektaru. To roślina miododajna. Wydziela przyjemny zapach kojarzący się z cytrusami i melisą. Gajowiec żółty to jedna z roślin typowych dla flory Polski, która znalazła zastosowanie w ziołolecznictwie. Dawniej był bardziej popularny, obecnie jednak także można spotkać jego ziele w sklepach zielarskich lub aptekach homeopatycznych. Gajowiec wykazuje silne działanie przeciwskurczowe, dlatego bywa często stosowany w leczeniu różnych schorzeń.

Ponadto roślina wykazuje delikatne działanie wykrztuśne. Pomaga usunąć flegmę z organizmu w czasie przeziębienia, dlatego bywa stosowana w leczeniu kaszlu i nieżytów układu oddechowego. Polska medycyna ludowa kazała pić napar z ziela gajowca kobietom – miał pomagać w leczeniu dolegliwości ginekologicznych i faktycznie czasami się go wykorzystuje w tym celu, na przykład w czasie problemów z zajściem w ciążę.