wtorek, 28 czerwca 2016

Kruchaweczka zaroślowa (Psathyrella candolleana).


Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i Afryką (ale jest na Wyspach Kanaryjskich u jej wybrzeży). W Europie Środkowej jest szeroko rozprzestrzeniony i wszędzie częsty. W Polsce jest bardzo pospolity. Rośnie w lasach liściastych, oraz w ogrodach i parkach. Saprotrof, którego grzybnia rozwija się na zbutwiałym drewnie i na korze. Często rośnie pozornie na ziemi, jednak w istocie rośnie na zagrzebanym w niej zbutwiałym drewnie. Spotkać go można od wczesnego lata do późnej jesieni. Preferuje gleby gliniaste, obojętne lub lekko zasadowe, unika gleb kwaśnych. Występuje zarówno pojedynczo, jak i w kępach. Grzyb jadalny, w Polsce na ogół nie jest zbierany. Jednak w okresie braku innych grzybów jego zbieranie, mimo małych rozmiarów może być opłacalne. Można z niego przyrządzić zupę.


Kapelusz o średnicy 3-8 cm, u młodych okazów dzwonkowaty, potem szeroko rozpostarty, na starość całkiem płaski, ale niewgłębiony. Podczas wilgotnej pogody jest beżowożółty lub żółtobrązowy, podczas suchej ma barwę od białawej do kremowej, starsze okazy stają się fioletowoszare od prześwitujących blaszek. Młode okazy pokryte są białą, pajęczynowatą osłoną. Znika ona dość szybko, pozostając jedynie przy brzegu, gdzie tworzy bladokremowe kosmki. Gatunek ten cechuje się jednak dużą zmiennością morfologiczną pod względem barwy kapelusza i ilości jego osłony. Blaszki u młodych okazów białe, potem szaroliliowe, w końcu czekoladowobrązowe. Często mają fioletowoszary kolor. Są bardzo gęste i mają ostrza białawo orzęsione (można to dostrzec tylko przez lupę).

niedziela, 26 czerwca 2016

Goździk kropkowany (Dianthus deltoides).


Goździk to roślina z rodziny goździkowatych, która w stanie dzikim rośnie w Europie, Azji i Afryce Północnej. Obecnie znanych jest około trzystu gatunków goździków, z czego w Polsce występuje jedenaście. Goździk kropkowany jest byliną, która w naturze rośnie w Europie oraz Azji – spotkać go można niemal na całym kontynencie europejskim, na Syberii, jak i na Półwyspie Indyjskim. Goździki kropkowane pospolicie występują także w Polsce, gdzie porastają piaszczyste, suche łąki, zarośla, polany, pastwiska, nieużytki, nasłonecznione stoki i zbocza. Byliny te w naturze występują na nizinach, wyżynach i w niższych warstwach gór. Często stosowane są jako ozdobne rośliny uprawne. Goździki kropkowane to rośliny wieloletnie, które w naszym klimacie mogą zimować w gruncie (są mrozoodporne). Pędy goździków są lekko wzniesione oraz płożące, rośliny tworzą więc luźną darń.  Goździki dorastają do wysokości około 10-20 cm, a w czasie kwitnienia pędy kwiatowe mogą osiągać wysokość około 30-40 cm. Łodygi są omszone, pokryte krótkimi włoskami.




Kwiaty goździków kropkowanych nie wydzielają zapachu. Co ciekawe – zamykają się na noc.
Owoce goździków kropkowanych mają postać torebek, w których znajdują się bardzo liczne, drobne nasionka. Goździki kropkowane są często uprawiane w przydomowych ogródkach. Swoją popularność zawdzięczają dekoracyjnym kwiatom barwy białej, różowej, liliowej, czerwonej, purpurowej. Goździki kwitną dosyć długo, bo od czerwca do końca września, więc mogą być ozdobą ogrodu przez kilka miesięcy. Goździki kropkowane najpiękniej prezentują się posadzone w grupach. Mogą być stosowane jako rośliny okrywowe i zadarniające, ponieważ szybko się rozrastają dzięki płożącym się pędom. Idealnie sprawdzą się na stanowiskach bardzo słonecznych i dość suchych (są odporne na suszę).

wtorek, 21 czerwca 2016

Konik osiodłany (Chorthippus dorsatus).


Chorthippus dorsatus – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony i pospolity, występuje na obszarze całego kraju, z wyjątkiem Kotliny Nowotarskiej i Tatr. Do preferowanych przez niego siedlisk należą niskie torfowiska i łąkiBarwa ciała zielona, żółtawoszara lub brunatna. Pokrywy barwy ciała. Osobniki dorosłe można spotkać od lipca do września. 

sobota, 18 czerwca 2016

Zgrzytnica zielonawa (Agapanthia villosoviridescens).


Zgrzytnica zielonawa to chrząszcz osiągający od 1 do 2,3 cm. Jak inni przedstawiciele kózkowatych, wyróżnia się długimi czułkami, o szarym nalocie (a tak naprawdę drobnych włoskach) i czarnych pierścieniach. W naszym kraju występują dwie odmiany barwne zgrzytnicy. Klasyczna, to ta o czarnym kolorze, u której pokrywy skrzydłowe pokryte są żółtymi włoskami, układającymi się w dość charakterystyczny wzór. Na przedpleczu, oraz głowie również występują żółte włoski, lecz układają się w trzy linie (dwie po bokach i jedna szeroka pośrodku). Druga, mniej popularna wersja, jest dużo ciemniejsza, bardziej szarawa, zaś na jej pokrywach znajduje się o wiele mniej żółtych włosków niż u wersji klasycznej. Osobniki tej drugiej odmiany, osiągają również mniejsze rozmiary.



Zgrzytnica występuje pospolicie w całym kraju. Spotkać ją można w różnego rodzaju zaroślach, chwastowiskach, na skrajach lasów, poboczach leśnych dróg, nad brzegami wód i w tego typu miejscach. Dorosłe owady pojawiają się w maju i można je obserwować aż do sierpnia. Dorosłe zgrzytnice aktywne są w ciągu dnia, a spotkać je można na liściach różnych roślin zielnych, m.in. na pokrzywach, podagryczniku, ostrożeniach, ostach, baldaszkowatych itp. Dorosłe chrząszcze odżywiają się pokarmem roślinnym, m.in. ogryzając łodygi wyżej wymienionych roślin. Kózkowate, a więc także zgrzytnice, mają talent do wydawania dźwięków. Mogą to robić poprzez pocieranie o siebie tylnej krawędzi przedplecza oraz tarczki. Dzięki temu, gdy weźmie się do ręki zgrzytnice, można usłyszeć dźwięki, przypominające skrzypienie, a nawet zgrzytanie (stąd tez wywodzi się nazwa rodzajowa tych chrząszczy). Taki mechanizm ma za zadanie odstraszyć drapieżnika i jak widać jest skuteczny, gdyż wcale nie traci na swojej popularności i występuje u wielu chrząszczy, nie tylko kózek.



Larwy zgrzytnic rozwijają się w łodygach roślin, głównie pokrzyw, ostów i ostrożeni. By jednak się w nich znalazły, najpierw musi zadziałać samiczka. Ta, wygryza w łodydze specjalne otworki i w każdym z nich składa po jednym jajeczku. Gdy larwy się wylęgną, zaczynają żerować. Ich rozwój trwa przeważnie rok, choć może przeciągnąć się do dwóch lat. Na zimę, larwy przenoszą się do przykorzeniowych części łodyg i tam też zimują.

piątek, 10 czerwca 2016

Karłątek leśny (ceglasty) (Thymelicus sylvestris).



Karłątek leśny to jeden z najbardziej pospolitych przedstawicieli krajowych motyli z rodziny karłątkowatych. Skrzydła ceglaste z jasno-ciemną obwódką i ciemnymi żyłkami na 
skrzydłach.


Występuje na terenie całego naszego kraju. Można go spotkać na brzegu lasu, na polanach, ugorach.


To motyl o dziennej aktywności. Gąsienice żerują na trawach.
Samica składa jaja na roślinie żywicielce. Gąsienice przebywają w schronieniu utworzonym z zagiętego liścia.
To pospolity motyl w naszym kraju.


środa, 1 czerwca 2016

Ślimak winniczek (Helix pomatia)


Ślimak winniczek  – gatunek lądowego ślimaka płucodysznego z rodziny ślimakowatychWinniczek to największy lądowy ślimak w Polsce o średnicy muszli przeciętnie ok. 5 cm, zwykle o 5 skrętach, w kolorach od białawej do ciemnobrązowej z niewyraźnymi paskami. Jest to ślimak ciepłolubny, żyje w Środkowej Europie. Spotkać go można na glebach wapniowych, ale bywa także zawleczony lub wprowadzony na obszary o glebach ubogich w wapń. 



Ślimaka winniczka można w pewnym stopniu uznać za gatunek synantropijny (czyli towarzyszący człowiekowi), który bardzo dobre warunki rozwoju znalazł w winnicach (stąd też jego nazwa), otoczonych luźnymi kamiennymi murkami. Obecnie wskutek scalania gruntów, nadmiernego stosowania pestycydów i odłowów stał się gatunkiem zagrożonym. Winniczek jak na ślimaka może dożyć sędziwego wieku: na wolności jest to 5 - 8 lat, a w hodowli aż 30!  



Jest obojnakiem, a po kopulacji z drugim osobnikiem składa do 30 jaj w samodzielnie wygrzebanej jamce w ziemi. Obecnie kulinarnie wykorzystuje się 15 gatunków należących do rodzaju Helix. Ślimaki te niemal wyłącznie zbiera się w terenie, ponieważ nie opracowano jeszcze metod ich masowej hodowli. 
ślimak winniczek – ręczny zbiór osobników - przez 30 dni łącznie w danym roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja, przy czym w województwach:opolskim, śląskim, małopolskim, świętokrzyskim, podkarpackim i lubelskim osobniki o średnicy muszli nie mniejszej niż 31 mm, a na pozostałych obszarach - osobniki o średnicy muszli nie mniejszej niż 30 mm.