wtorek, 9 lutego 2016

Złotawek nieparek (Chrysochraon dispar).


Jest to gatunek o bardzo wyraźnym dymorfizmie płciowym, podobnie jak u złotawka złotawca, o którym miałam już przyjemność pisać. Przejdźmy teraz do opisu wyglądu każdej z płci.
Samica złotawka jest zdecydowanie większa niż samiec. Osiąga od 2,2 do nawet 3 cm, co sprawia, że jest całkiem sporym owadem. Pod względem wyglądu jest dość smukła, ale i tak znacznie masywniejsza, niż samiec. Z ubarwienia jest przeważnie złotawa, lub brązowawa, ale z rzadka trafiają się osobniki o innym ubarwieni, nawet różowe! To co się rzuca w oczy, to skrzydła, które są u niej wyraźnie skrócone i sięgają co najwyżej do końca przedplecza. Jest jednak słowo „ale.” Podobnie jak u samców, także u samiczek zdarzają się formy długoskrzydłe. Nie są może zbyt często spotykane, ale jeśli już się trafią, wówczas zaobserwujemy, że ich skrzydła sięgają daleko poza odwłok. 


Pod względem wyglądu, samiec złotawka wygląda niczym klasyczny szarańczak (czyli „konik polny”). Dorosły osobnik osiąga od 1,6 do 1,9 cm. Nie jest więc zbyt duży. Całe jego ciało jest bardzo smukłe. Pod względem ubarwienia jest niemal po całości zielony, z metalicznym połyskiem, jedynie wierzchołki ud tylnych odnóży są czarne, zaś skrzydła brązowawe. Skoro o tych ostatnich mowa, to sięgają niemal do końca odwłoka, ale zdarzają się także formy długoskrzydłe, u których wystają one daleko za odwłok.
Jest pospolity w całym kraju. Preferuje wilgotne siedliska, takie jak łąki, obrzeża zacienionych lasów, czy okolice wód. Przeważnie trzymają się zarośli i właśnie wśród nich można je najłatwiej wypatrzeć, często w towarzystwie innych prostoskrzydłych. Pierwsze dorosłe owady pojawiają się już w czerwcu i można je obserwować aż do października.


Najpierw młode, później zaś dorosłe owady przebywają w gęstej roślinności, wśród której potrafią się świetnie ukrywać. Zielone samczyki maskują się na tle zielonych traw, zaś brązowawe samice wśród bardziej uschniętej roślinności. W razie zagrożenia, samce potrafią również daleko odskoczyć. Podobnie jak inne szarańczowate, także złotawki są roślinożerne. Żywią się głównie trawami oraz liśćmi roślin zielnych i niskich krzewów. Samce są bardzo rozśpiewane, odgłosy wydają pocierając tylnymi odnóżami o skrzydła. Kiedy samcowi uda się zwabić samicę, wówczas dochodzi między nimi do kopulacji. Po jej zakończeniu, samiczka zaczyna kombinować gdzie by tu złożyć jaja. W przeciwieństwie do wielu innych prostoskrzydłych nie umieszcza ich w glebie, lecz wykorzystuje do tego celu jakieś spróchniałe drewienko, lub uschniętą, złamaną łodyga o gąbczastym rdzeniu. Kiedy już znajdzie odpowiednie miejsce, wykorzystuje swój odwłok, który udaje jej się naprawdę mocno wydłużyć  i przy pomocy swego pokładełka drąży w podłożu kanalik o głębokości do 4 cm. Później wypełnia go pienistą, ochronną wydzieliną, w której na końcu składa jajeczka.

czwartek, 4 lutego 2016

Groszek leśny (Lathyrus sylvestris).


Groszek leśny – gatunek rośliny z rodziny motylkowatych. Naturalny obszar występowania obejmuje niemal całą Europę, Maroko w Afryce Północnej oraz Syberię Zachodnią i KaukazKwitnie od lipca do sierpnia. Rośnie w lasach, zaroślach i na suchych łąkach. W Polsce jest pospolity na całym niżu oraz w niższych położeniach górskich. 



Łodyga leżąca, wznosząca się lub pnąca o długości od 100 do 200 cm. Jest niezbyt szeroko oskrzydlona. Wszystkie liście złożone z jednej tylko pary listków. Listki lancetowate, ostro zakończone, zazwyczaj 3-5 nerwowe. Z osadki liści wyrasta wąs czepny. Ogonki liściowe oskrzydlone, o skrzydełkach zazwyczaj węższych od skrzydełek łodygi. Przylistki wąskolancetowate, o szerokości około 4 razy mniejszej od szerokości łodygi wraz z jej skrzydełkami. Kwiaty motylkowe, o długości 13-18 mm (wyjątkowo do 20 mm), zebrane w 3-5 kwiatowe grono. Są różowe z ciemniejszym, prążkowanym i na grzbiecie zielonawym żagielkiem. Łódeczka zielonawa z purpurowym szczytem.
Owoce to przeważnie nagie strąki. Na nasionach znajduje się znaczek otaczający co najmniej połowę ich obwodu.


poniedziałek, 1 lutego 2016

Łanocha pobrzęcz (Oxythyrea funesta).


Kolejny owad sfotografowany w moim przydomowym ogródku. Spotkałam ją pierwszy raz w sierpniu 2015 roku. Niełatwo ją było fotografować dlatego, że ciężko, jak widać na drugim zdjęciu odsunąć ją od jedzenia. Łanocha pobrzęcz zalicza się do kruszczycowatych (Cetoniidae)… lub do żukowatych(Scarabaeidae). Na pierwszy rzut oka łanocha przypomina swoim wyglądem kruszczycę, albo raczej jej miniaturkę, gdyż dorasta najwyżej do 1,2 cm. Po całości jest czarna jak węgielek, ale uroku z pewnością dodają jej białe plamki, które licznie pokrywają jej pokrywy, a także przedplecze (3 pary plamek). Jej ciało jest przy tym mocno błyszczące, a do tego często pokryte jasnymi włoskami (u osobników starszych włoski, a także białe plamki mogą być w znacznym, a nawet całkowitym zaniku).Kiedyś, chrząszcz ten był bardzo rzadki, spotykany jedynie w Karpatach (był nawet czas, że uznawało się go za gatunek wymarły w Polsce). Od lat 80, zasięg jego występowania zaczął się jednak powiększać (pewnie za sprawą ocieplenia klimatu) i teraz można go spotkać w niemal całym kraju.



Rozwój łanochy nie jest do końca dobrze poznany. Prawdopodobnie samica składa kilka jaj do ziemi. Po wylęgnięciu larwy odżywiają się korzonkami roślin i bardzo szybko rosną. Przepoczwarzają się pod koniec lata i większość z nich zimuje do następnej wiosny. 
Dorosły chrząszcz ma wielki pociąg do kwiatów i na nich właśnie można go najliczniej spotkać, często w towarzystwie innych kruszczyc, a także pszczół i motyli. Na swój cel obiera głównie białe i żółte kwiaty, a jak widać na zdjęciach również i różowe. Kiedy już łanocha siedzi sobie wśród kwiatowych płatków, zajmuje się pożeraniem pyłku, nektaru… a także samych płatków. Z tego też względu nie ma wielu fanów wśród ogrodników. Sam chrząszcz podczas żerowania jest spokojny i mało płochliwy, choć zaniepokojony może nagle rozwinąć skrzydła i odlecieć.